2023-07-07

Zaktualizowany 2023-07-28

Nawożenie kukurydzy na ziarno

Kukurydza jest chętnie uprawiana przez Polskich rolników, głównie ze względu na niezwykłą elastyczność tego gatunku, która pozwala na uzyskiwanie satysfakcjonujących wyników nawet na słabych glebach. Warunkiem jest dobranie odmiany kukurydzy dopasowanej do warunków panujących na konkretnym stanowisku i dostarczenie roślinom składników pokarmowych. Jak zaplanować nawożenie kukurydzy na ziarno?

nawożenie kukurydzy na ziarno

Skuteczne nawożenie kukurydzy na ziarno

Uprawa i nawożenie kukurydzy na ziarno wymaga dużej staranności. Choć zgodnie z obiegową opinią kukurydzę uprawia się łatwo, to precyzja planowania i realizacji prac na wszystkich etapach odpłaca się zwiększeniem efektywności. To z kolei oznacza oczekiwaną  przez wszystkich wysoką rentowność. 

Optymalne nawożenie kukurydzy na ziarno powinno być wypadkową jej wymagań pokarmowych i potencjału stanowiska. Wynika z tego, że zanim przejdziemy do wyliczania dawek poszczególnych nawozów, powinniśmy wykonać badania zasobności gleby.

Operując wynikami takich analiz, będziemy mogli precyzyjnie ustalić dawki nawozów. Dodatkowo dysponując odpowiednim sprzętem, będziemy mieli możliwość zastosowania nawożenia ze zmienną dawką, co znacząco podniesie efektywność.

Niezależnie jednak od posiadanego parku maszynowego, wiedza o dostępnych w glebie składnikach pokarmowych, a także o jej odczynie, pozwala na osiąganie lepszych rezultatów. Dzięki tym danym ustalimy właściwe dawki makro i mikroelementów co przełoży się zarówno na stworzenie optymalnych warunków do rozwoju roślin, jak i na poprawę ekonomicznej efektywności nawożenia.

Powinniśmy także zwracać uwagę na to, jaki nawóz pod kukurydzę na ziarno wybieramy. Jest to podyktowane specyfiką tej uprawy, ale tym zajmiemy się nieco później. Na razie spróbujmy zastanowić się, jakie jest zapotrzebowanie kukurydzy. Przybliży nas to do odpowiedzi na pytanie, ile nawozu pod kukurydzę na ziarno potrzebujemy?

Wymagania pokarmowe kukurydzy na ziarno

Aby w pełni wykorzystać potencjał plonowania kukurydzy, powinniśmy odpowiedzieć na relatywnie wysokie wymagania pokarmowe kukurydzy. Możemy przyjąć, że średnie zapotrzebowanie wynosi:

  • azot (N) – 25-30
  • potas (K2O) – 25-30
  • fosfor (P2O5) – 10-12
  • wapń (CaO) – 7-10
  • magnez (MgO) – 8-10
  • siarka (S) – 4-6

(w kg na 1 t ziarna wraz z odpowiednią ilością słomy) 

Oczywiście przy ustalaniu dawek nawozów należy wziąć pod uwagę wspomnianą wyżej zasobność gleby i oczekiwaną wysokość plonu. Niebagatelne znaczenie dla rozwoju kukurydzy i przyswajalności składników pokarmowych ma wartość pH gleby. Za optymalny przyjmuje się odczyn zwierający się w przedziale 5,6-6,5. 

Wpływ nawożenia na jakość ziarna kukurydzy uprawianej na ziarno

Kluczem do sukcesu jest optymalizacja i całościowe spojrzenie na kwestie odżywiania kukurydzy. Wprawdzie możemy przyjąć, że parametry jakościowe ziarna kukurydzy w największym stopniu zależą od nawożenia azotowego. Jednak mikroelementy w dużej mierze odpowiedzialne za przemiany azotowe w roślinie. 

Zbilansowane nawożenie kukurydzy

nawożenie kukurydzy na ziarno
Mikroelementy w dużej mierze są odpowiedzialne za przemiany azotowe w roślinie.

Kiedy zastanawiamy się jak nawozić kukurydzę na ziarno, powinniśmy pamiętać, że odpowiednie skomponowanie nawożenia kukurydzy na ziarno wspiera rentowność uprawy. Oznacza to, że wydajemy na nawożenie kukurydzy dokładnie tyle, ile jest konieczne do osiągnięcia zakładanego plonu. 

Jednak nie chodzi tylko o ponoszone koszty. Zwiększenie nakładów na nawozy nie przełoży się bowiem na lepsze plonowanie. Nadmiar choćby takich składników jak azot i potas będzie skutkował wręcz spadkiem plonu ziarna.

Choć w praktyce reguły ustalania dawki nawozu są zawsze te same, nawożenie kukurydzy na ziarno w monokulturze wymaga wyjątkowej precyzji. Szczególnie przy wieloletnich uproszeniach w płodozmianie możemy spodziewać się znaczącej wrażliwości uprawy na niedoszacowanie zapotrzebowania na poszczególne składniki. Bardzo ważne jest też jakie nawozy pod kukurydzę na ziarno zastosujemy.

Jakich nawozów używać pod kukurydzę na ziarno?

W przypadku nawozów azotowych poza sama dawką niezwykle istotna jest także forma azotu. Ze względu na fakt, że największe zapotrzebowanie kukurydzy na ten składnik rozpoczyna się przed kwitnieniem, a kończy w fazie wytwarzania kolb, najlepiej sprawdzają się długo działające formy azotu. 

Czym nawozić kukurydzę na ziarno?

Specyfika uprawy niejako wymusza więc aby nawóz pod kukurydzę na ziarno długo uwalniał zawarty w nim składnik. Z tego względu najlepiej sprawdza się mocznik zawierający azot w formie amidowej. Bardzo dobrze wypada też RSM, czy saletrzak lub saletra amonowa warto wziąć pod uwagę również saletrosan.

Nawożenie kukurydzy na ziarno – dawki nawozów

nawozy-do-kukurydzy-na-ziarno
W nawożeniu kukurydzy bardzo dobrze wypada RSM, saletrzak lub saletra amonowa.

Często w internecie jak i bezpośrednich rozmowach padają bardzo precyzyjne pytania dotyczące nawożenia kukurydzy. Ile potasu pod kukurydzę na ziarno, a ile azotu itd. Warto pamiętać, że odpowiedź nie jest oczywista. 

Jak już wspomnieliśmy na wstępie, kluczowe dla ustalenia dawek nawozów pod kukurydzę na ziarno, podobnie jak we wszystkich innych uprawach, jest ustalenie zasobności gleby i zapotrzebowania roślin. Nawożenie na oko wiąże się ze znacznym ryzykiem poniesienia strat.

Tym niemniej dla ogólnej orientacji możemy przyjąć pewne przedziały. Zatem w zależności od zakładanego plonu i dostępności składników w glebie powinniśmy zaplanować następujące nawożenie pod kukurydzę na ziarno:

  • azot – 150‑200 kg N/ha, 
  • fosfor – 80‑120 kg P2O5 /ha, 
  • potas – 140‑180 kg K2O/ha.

Nie zapominajmy jednak, o innych składnikach odżywczych, które są niezwykle istotne z punktu widzenia rozwoju roślin jak i procesów związanych z pobieraniem podstawowych makroelementów. Przy ustaleniu dawek nawozu nie możemy wiec pominąć tak ważnych skalników jak magnez, siarka czy wapń

Mikroelementowe nawożenie kukurydzy na ziarno

Uśrednione zapotrzebowanie na mikroelementy (w gramach na 1 tonę plonu ziarna wraz z odpowiednią ilością słomy) przedstawia się następująco:

  • cynk (Zn) – 85-150
  • mangan (Mn) – 100-120
  • miedź (Cu) – 20-25
  • bor (B) – 9-12
  • molibden (Mo) – 0,9-1

Nawożenie dolistne kukurydzy na ziarno powinniśmy przeprowadzić na kluczowym dla roślin etapie, jakim jest programowanie kolby. Przypada on na fazę 4-5 liści. W tym czasie największe zapotrzebowanie jest na cynk.

Zobacz również: Podstawy nawożenia kukurydzy na kiszonkę

Bibliografia

Bogucka B., Szempliński W., Wróbel E., Nawożenie azotem a plon kukurydzy uprawianej na ziarno w warunkach północno-wschodniej Polski. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2008, 07 (3), s. 21-30. [Google Scholar]

Dzieżyc J., Buniak W., Nowak L., Trybała M., Wpływ nawadniania i nawożenia na produkcję białka w różnych roślinach i płodozmianach. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1983, 238, s. 429-437. [Google Scholar]

Filipek-Mazur B., Tabak M., Wpływ nawożenia materiałami organicznymi pochodzenia odpadowego na zawartość cynku w kukurydzy i glebie. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 2016, 585, s. 149-157. [Google Scholar]

Grześkowiak A., Jakubowski W., Nawożenie kukurydzy na ziarno i silos. Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy. Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach. 2006, 04, s. 22. [Google Scholar]

Kołosowski P., Dobek T. K., Sałagan P., Analiza efektywności ekonomicznej alternatywnej technologii uprawy kukurydzy na ziarno z wykorzystaniem glifosatu. Inżynieria Rolnicza. 2013, 17, 4 (1), s. 121-128. [Google Scholar]

Korzeniowska J., Gembarzewski H., Reakcja na nawożenie mikroelementami kukurydzy uprawianej na glebach lekkich w świetle doświadczeń wazonowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1996, 434 (1), s. 117-122. [Google Scholar]

Kruczek A., Skrzypczak W., Waligóra H., Porównanie plonowania kukurydzy i sorga uprawianych różnymi metodami przy dwóch sposobach nawożenia nawozem azotowo-fosforowym. Nauka Przyroda Technologie. 2014, 8 (1). [Google Scholar]

Księżak J., Bojarszczuk J., Staniak M., Produkcyjność kukurydzy i sorga w zależności od poziomu nawożenia azotem. Polish Journal of Agronomy. 2012, 8, s. 20-28. [Google Scholar]

Panek K., Wpływ nawadniania i zróżnicowanego nawożenia na wybrane cechy ilościowe i jakościowe ziemniaków, buraków pastewnych i kukurydzy w uprawie na ziarno i kiszonkę. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. 1978, 199, s. 331-341. [Google Scholar]

Sulewska H., Koziara W., Panasiewicz K., Jazic P., Efekty stosowania nawozów naturalnych w uprawie kukurydzy na ziarno i kiszonkę. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. 2007, 52 (4), s. 75-79. [Google Scholar]

Szczepaniak W., Musolf R., Nawożenie kukurydzy na ziarno. Agrochemia. 2003, 03, s. 42-46. [Google Scholar]