Wydajność kukurydzy z hektara

Ile ton ziarna kukurydzy można uzyskać z hektara?

Średnie plony ziarna kukurydzy na polskim rynku wahają się w granicach 10–12 t/ha. Oczywiście wszystko zależne jest od wielu czynników. Zdarzają się lata, w których średni plon ziarna oscyluje blisko na 6–8 t/ha. Odnotowuje się również rekordowe plony. W roku 2022 w doświadczeniach PDO średni plon ziarna wyniósł 11,49 t/ha przy wilgotności 14%.

Wpływ warunków atmosferycznych na plon kukurydzy

Istotnym problemem w uprawie kukurydzy są niedobory opadów. Problem dotyczy okresów kluczowych dla rozwoju kukurydzy. Wówczas dochodzi do największym strat w plonie. Deficyt wody w okresie kwitnienia i zawiązywania kolb skutkuje redukcją liczby zaziarnionych kolb. Powstałe kolby są małe oraz zdecydowanie gorzej zaziarnione. Spotkać można również rośliny całkowicie pozbawione kolb. Dodatkowo wysokie temperatury w okresie braku opadów hamują rozwój kukurydzy.

Jakie czynniki determinują wydajność kukurydzy?

Czynnikami decydującymi o plonowaniu są:

• warunki pogodowe,
• dobór odmiany,
• zabiegi uprawowe,
• zrównoważone nawożenie.

Warunki atmosferyczne to jedyny z czynników, na które producent kukurydzy nie ma wpływu. Błędy popełnione w obrębie dwóch pozostałych czynników w konsekwencji prowadzą do obniżenia plonu kukurydzy. Do jego spadku może dochodzić również w wyniku zaniedbań w uprawie. Choć zalecenia uprawowe kukurydzy są dobrze znane, to potknięcia w jej uprawie nie są rzadkością.

Obniżone plony kukurydzy najczęściej są efektem niewłaściwego nawożenia i nieodpowiednich parametrów siewu. Odpowiedni dobór odmiany daje duże możliwości w osiąganiu wysokich plonów. Wykorzystanie potencjału plonowania przygotowanego przez hodowców umożliwi uprawa odmian dopasowanych na podstawie: wczesności, typu ziarna, tolerancji na warunki stresowe, dopasowania do warunków glebowych, odpornością na wyleganie łodygowe czy między innymi zdolnością radzenia sobie z chorobami. Wybór właściwej odmiany to niemal 1/3 potencjalnego plonu.

Czynniki wpływające na ilość ziarna

Plonowanie kukurydzy to wypadkowa długości okresu wegetacji, co ma związek z wczesnością uprawianych odmian, przebiegiem pogody w okresie wegetacji, stanowiskiem oraz stosowaną agrotechniką.

Wpływ nawożenia na plony kukurydzy

Zbilansowane nawożenie stanowi jeden z fundamentów wysokich plonów w uprawie kukurydzy. W pierwszej kolejności należy zadbać o odpowiedni odczyn gleby (pH 5,9–7,2), który umożliwi rozwój systemu korzeniowego niezbędnego do efektywnego pobierania składników i wody z głębszych warstw gleby.

W pierwszych etapach wzrostu kukurydzy ważną rolę odgrywa fosfor i potas, których stosowanie zaleca się jeszcze przed siewem. Równie ważny jest azot, czyli pierwiastek plonotwórczy. Jego największe pobranie odnotowuje się w fazie intensywnego wzrostu, od 6 do 8 liści właściwych do końca kwitnienia. Właściwą gospodarkę azotem zapewnia odpowiedni dostęp i odżywienie kukurydzy magnezem i siarką. Nie należy również zapominać o nawożeniu mikroelementami, z których najważniejszym dla plonowania są cynk i bor. Nawożenie należy traktować jako kompleksowe przedsięwzięcie, ponieważ zaburzenie jednego z elementów może utrudniać pobieranie innych, a tym samym spowodować spadek plonu.

Wpływ chorób i szkodników na ilość ziarna kukurydzy

Szkodliwość związana z pojawieniem się chorób czy szkodników wynosi średnio 10–15%. Towarzyszą one uprawie od samego siewu aż po zbiory kukurydzy.

Patogeny grzybowe stanowią największą grupę agrofagów notowanych w kukurydzy i ich liczebność wynosi ponad 400 gatunków. Największe znaczenie gospodarcze występuje po stronie grzybów z rodzaju Fusarium, które oprócz wpływu na wielkość plonu powodują pogorszenie jakości zebranego ziarna z uwagi na produkowane mykotoksyny. Poważne zagrożenie stanowią również choroby liści np. drobna plamistość oraz żółta plamistość. Ich rozwój ogranicza powierzchnię asymilacyjną, co skutkuje obniżeniem masy zielonej i MTZ. Innym bardzo częstym zjawiskiem w uprawie kukurydzy są twory w postaci galasów, za które odpowiedzialna jest głownia guzowata.

W przypadku szkodników zagrażających kukurydzy wyróżniamy ok. 50 gatunków tych agrofagów. Największe znaczenie odgrywa omacnica prosowianka, której larwy uszkadzają wnętrze łodyg, co prowadzi do zaburzeń w transporcie wody i składników. Ponadto zauważyć można nasilenie porażenia fuzariozą w miejscu żerowania szkodnika. Innymi ważnymi szkodnikami są wielożerne szkodniki glebowe (pędraki, drutowce, rolnice), ploniarka zbożówka, mszyce, stonka kukurydziana i coraz częściej notowane w uprawie kukurydzy: urazek kukurydziany i słonecznica orężówka.

Wpływ agrotechniki na ilość ziarna kukurydzy

Budowanie plonu zaczyna się od początku, czyli od prawidłowych agrotechnicznych działań. Odpowiednie przygotowanie stanowiska pod uprawę kukurydzy rozpoczyna się już w roku poprzedzającym siew. Polega na rozdrobnieniu resztek pożniwnych i ich przykryciu wraz z zastosowanym niezbędnym nawożeniem. Należy skupić się na orce jesiennej, ponieważ orka wiosenna z uwagi na przesuszanie gleby jest niewskazana.

Wiosenne zabiegi ogranicza się do włókowania lub bronowania w celu wyrównania gleby i zatrzymania wody. Przed wysiewem należy spulchnić glebę, co dodatkowo służy przykryciu rozsianych nawozów mineralnych. Uprawa powinna być przeprowadzona  kilka centymetrów głębiej niż planowany siew, żeby gleba mogła się lepiej i szybciej ogrzać. Głębokość uprawy powinna być uzależniona również od warunków wilgotnościowych gleby.

Najważniejszym elementem agrotechniki jest staranne przeprowadzenie siewu. Głębokość siewu, odpowiednia wilgotność i temperatura gleby są kluczowe tak wczesnym etapie i to one decydują o powodzeniu uprawy.

Ile kukurydzy siać na hektar?

W uprawie kukurydzy dużą wagę przypisuje się rozstawie roślin. Odpowiednia powierzchnia zapewnia równy dostęp do przestrzeni życiowej umożliwiającej korzystanie z niezbędnych elementów zapewniających prawidłowy rozwój kukurydzy. Jest to ważny aspekt uprawy z uwagi na to, że kukurydza jest gatunkiem światłolubnym.

Optymalna gęstość siewu kukurydzy

Gęstość siewu określa liczba ziaren na jednostce powierzchni. Jest punktem wyjściowym do planowanej obsady roślin kukurydzy. Zarówno zbyt mała liczba roślin, jak i zbyt duża gęstość siewu nie jest korzystna dla uprawy kukurydzy.

Gęstość siewu zależy od kierunku użytkowania, cech odmianowych i warunków środowiskowych. W uprawie kukurydzy ziarnowej optymalna liczba roślin na powierzchni jednego hektara wynosi 70–80 tys. W uprawie kukurydzy na kiszonkę gęstość siewu oscyluje w granicach 80–95 tys. roślin/ha.

Jakie są skutki nieodpowiedniej gęstości siewu?

Nieodpowiednia gęstość siewu, zarówno zbyt mała, jak i za duża w uprawie kukurydzy powoduje:

• spadek plonów ziarna,
• opóźnienie dojrzewania,
• pogorszenie zdrowotności kukurydzy,
• słabe wykształcenie i zaziarnienie kolby,
• pogorszenie efektywności fotosyntezy,
• zaburzenie w dostępie do wody, składników pokarmowych i światła.

Najlepiej plonujące odmiany kukurydzy

Prowadzone prace hodowlane stale dostarczają coraz to nowszych rozwiązań w zakresie odmian. Szeroki dobór wśród odmian umożliwia uprawę kukurydzy na wielu stanowiskach, nawet tych słabszych, zachowując przy tym zadowalające plony. Plonowanie kukurydzy zależy od wielu czynników. Dlatego dobre odmiany kukurydzy powinny charakteryzować się m.in.:

• odpowiednią wczesnością dopasowaną do rejonu uprawy,
• dopasowaniem do warunków glebowych,
• bardzo dobrym wigorem początkowym,
• wysoką zdrowotnością,
• silnym i stabilnym efektem stay green,
• odpornością na wyleganie.

Źródła

• Blecharczyk A., Malecka I., Skrzypczak G., Wpływ uproszczonej uprawy roli na plonowanie i zachwaszczenie kukurydzy oraz na właściwości gleby. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2004, 03 (1), s. 157-163. [Google Scholar]
• Bogucka B., Szempliński W., Wróbel E., Nawożenie azotem a plon kukurydzy uprawianej na ziarno w warunkach północno-wschodniej Polski. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. 2008, 07 (3), s. 21-30. [Google Scholar]
• Dudek S., Żarski J., Ocena efektów zastosowania nawadniania w uprawie kukurydzy na ziarno. Inżynieria Rolnicza. 2005, 9 (3), s. 159-165. [Google Scholar]
• Gaworski M., Nowoczesny siew kukurydzy. Agrotechnika. Poradnik Rolnika. 2014, 02, s. 87-89. [Google Scholar]
• Liszewski M., Siew kukurydzy. Poradnik Gospodarski. 2016, 02, s. 28. [Google Scholar]
• Marchewka P., Puczel J., Puczel B.F., Plonowanie trzech odmian kukurydzy uprawianej na ziarno w latach 2012 – 2014. Zeszyty Naukowe. Wyższa Szkoła Agrobiznesu w Łomży. 2014, 56, s. 50-65. [Google Scholar]
• Michalski T., Najlepsze odmiany kukurydzy ziarnowej – wyniki PDO 2006. Agrotechnika. Poradnik Rolnika. 2007, 03, s. 14-17. [Google Scholar]
• Sulewska H., Koziara W., Śmiatacz K., Szymańska G., Panasiewicz K., Wpływ gęstości siewu na plonowanie odmian kukurydzy o różnej klasie wczesności. Nauka Przyroda Technologie. 2013, 7 (3/47). [Google Scholar]
• Szmigiel A., Oleksy A., Wpływ gęstości siewu na plon ziarna odmian kukurydzy o rożnej klasie wczesności. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin. 2004, 231, s. 437-444. [Google Scholar]
• Zaliwski A. S., Hołaj J., Modelowanie technologii produkcji kukurydzy na ziarno w aspekcie efektywności ekonomicznej. Inżynieria Rolnicza. 2006, 10 (6/81), s. 407-414. [Google Scholar]